تامین دلیل در یک تعریف ساده:مشاهده و صورت برداری از دلایل و مستندات توسط مامور دادگاه به منظور حفظ دلایل و استناد به آن در دادگاه میباشد.
فرض کنید شخصی منزل شمارا تخریب میکند و در عین حال اگر چه قصد شکایت از این شخص را دارید ولی با توجه به زمان بر بودن روند دادرسی از یک سو و بروز خطرات و هزینه نقدی از سوی دیگر باید از دادگاه درخواست کنید که از آنچه اتفاق افتاده(تخریب)صورت برداری نماید تا بعدا در دعوا بتوانید به آن استناد نمائید.
یا اینکه در خیابان با ماشینی تصادف میکنید و باعث بروز خسارت به ماشین شما می شود اینجا نیز لازم است از خسارات وارده به ماشین «تامین دلیل» اخذ نمائید چرا که تا زمان رسیدگی به پرونده و انجام کارشناسی و…احتمالا زمان زیادی را از دست داده اید و در این بازه زمانی ممکن است متحمل هزینه و خسارت بشوید و یا بخواهید در این مدت خودروی خود را تعمیر نمایید.
تامین دلیل اصولا دعوا نبوده و صرفا یک درخواست است پس توجه داشته باشید آثار و احکامی که بر دعوا مترتب می باشد را شامل نمی شود.
درخواست تامین دلیل مطلقا در صلاحیت «شورای حل اختلاف» می باشدو تفاوتی نمیکند که دعوای اصلی،در صلاحیت چه مرجعی می باشد. پس برای اخذ تامین دلیل«فقط» باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
برای طرح عملی این درخواست لازم است با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی درخواست خود را در قالب دادخواست به خواسته تامین دلیل به شورای حل اختلاف محل وجود دلیل تقدیم نمائید.
به محض ارسال و تقدیم دادخواست می توانید از شعبه ارجاع شده پیگیر انجام امور مربوط به تامین دلیل شوید. نکته دیگر اینکه اگر اطلاعاتی از خوانده نداشتید در تامین دلیل الزامی به درج اطلاعات خوانده نمی باشد و اعضای شورا این مورد را ترتیب اثر می دهند.
اگر موضوع تامین دلیل نیاز به کارشناسی داشت، در دادخواست تقدیمی،«تامین دلیل با جلب نظر کارشناس» را از شورا درخواست نمایید.
در مثال بالا: شورا با تعیین کارشناس مربوطه از خسارات وارده به خودروی شما صورت برداری نموده و برآورد خسارت مینماید. در این صورت در دعوای اصلی میتوانید به تامین دلیل اخذ شده استناد نمایید.